Wat is rijangst?
Rijangst is een term die wordt gebruikt om een angstgevoel of ongerustheid te beschrijven die verband houdt met autorijden of als passagier in een auto zitten. Het kan variëren van milde angst tot een ernstige fobie die iemand verhindert om auto te rijden of zelfs maar in een auto mee te rijden. Mensen met rijangst kunnen fysieke symptomen ervaren zoals zweten, snelle hartslag, beven of misselijkheid wanneer ze worden geconfronteerd met het vooruitzicht om auto te rijden of in een auto te zitten.
Rijangst is om verschillende redenen heel vervelend. Eén van de kenmerken van rijangst is dat het veelal tot vermijdingsgedrag leidt. Dit vermijdingsgedrag is hardnekkig. Mede daardoor kan rijangst je beperken in je dagelijkse activiteiten en sociale leven, vooral als je in een gebied woont waar rijden noodzakelijk is. Het kan ook leiden tot gevoelens van angst en stress, waardoor je fysiek en mentaal uitgeput raakt.
Rijangst heeft vaak niets te maken met onervarenheid, integendeel. Heel veel mensen met een vorm van rijangst krijgen deze klachten pas na jaren auto rijden. De oorzaken waarom je een rijangst ontwikkelt is divers. Rijangst kan komen doordat je een ongeluk hebt gehad of dat je een ongeluk hebt zien gebeuren, maar ook kun je rijangst ontwikkelen doordat je een plotselinge paniekaanval hebt mee gemaakt mogelijk doordat je geestelijk overbelast bent of een geboren aanleg voor angsten hebt. Rijangst wordt over het algemeen niet veroorzaakt door het steeds drukker wordende verkeer of door de toename van asociaal verkeersgedrag van andere weggebruikers.
Angst voor de angst
Met regelmaat komt het voor dat mensen onverwachts een paniekaanval krijgen terwijl ze aan het autorijden zijn. Hoe of waarom deze paniekaanval getriggerd wordt is vaak lastig te achterhalen. Geestelijk overbelast zijn kan een rol spelen, schrikken van een bepaalde situatie kan ook de paniekaanval uitlokken. Een situatie die eigenlijk helemaal niet bedreigend is, wordt op zo’n moment heel bedreigend en roept een angstaanval op. Meestal duurt het een tijdje voordat zo een aanval weer helemaal is weggezakt. De mogelijkheid is nu dat als deze persoon een tijdje later weer via dezelfde plek moet gaan rijden, hij bang is om weer zo’n paniekaanval te krijgen. Er ontstaat een angst voor de angst.
Soorten rijangst
Rijangst kent vele soorten zoals; Snelwegangst, Tunnelangst, Angst in de auto als passagier, ook wel Bijrijdersangst, maar ook angst in specifieke situaties zoals bijvoorbeeld rijden bij een wegversmalling of juist een wegverbreding, maar ook rijden over wegen zonder vluchtstrook of bang worden als er een bocht aan komt of rijden in een file. Los hiervan komt het voor dat mensen bang zijn om te verdwalen als ze onderweg zijn, angstig worden van lichamelijke signalen die ze ervaren, bijvoorbeeld hartkloppingen, flauwvallen etc.
Rob Riechelman
Sinds 2007 begeleid ik als professionele rijangstcoach mensen die een vorm van rijangst hebben, in de auto én op de motor.